Berrogei urtez, egunik egun, hainbat egunkaritan argitaratutako binetez betea datorkigu liburu hau. Orrialdeotan, marrazkilarien eskutik, azken hamarkadetako euskal gatazka irudikatzeko askotariko ikuspegiak agertzen dira, konfrontazio politikoaren aurpegirik bortitzena agerian jarriz, sortutako sufrimendua erakutsiz eta gogoeta kritikoa bultzatuz. Bineten bidez, gatazkaren oinarriak eta ondorio gordinenak azaleratzen dira eta, aldi berean, ironiak, satirak eta parodiak gertakarietara hurbiltzeko beste ate batzuk ireki. Bakea errespetua eta elkarbizitza eraikitzeko gogoeta, begirada enpatikoa eta integratzailea lantzeko tresna egokiak izan daitezkeelako tira grafikoak.
Donostia 2016 Europako Kultur Hiriburuak, EITBk eta UPV/EHUko EMAN ikerketa taldeak garatutako proiektu zabalaren baitan kokatzen da argitalpen hau. Egitasmoari TIRABIRAK izena jarri genion euskaraz, nolabait adierazteko binetek askotan egoera tenkatu egiten dutela (sokari tiratuz bezala) eta, beste batzuetan, nahiago izaten dutela lasaitze aldera jo eta arazoei umorez begiratu (bira eginez). Gaztelaniaz ere, hitz-joko bat eginez, Tiras que aflojan esamoldea erabili dugu izenburu gisa.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Las viñetas que recalan en este libro han visto la luz en distintas manchetas de periódicos día a día, tira a tira. A través de ellas y de la mano de sus dibujantes, podemos hacer un recorrido amplio y diverso sobre cómo el conflicto vasco de las últimas décadas aparece representado en la prensa diaria. Una visión dura y sin tapujos de la confrontación y del sufrimiento vivido y que posibilita una revisión crítica. Las viñetas esbozan el conflicto en sus orígenes, describen sus consecuencias y, a través de la ironía, la sátira o la parodia, nos permiten acercarnos a nuestro pasado con otra mirada. Las tiras gráficas de los diarios pueden ser así un modo de construir la paz, el respeto y la convivencia y facilitar la reflexión y la empatía integradora.
Este libro es parte del proyecto TIRABIRAK/Tiras que aflojan desarrollado por la Capitalidad Europea de la Cultura Donostia/San Sebastián, EITB y el Grupo de Investigación EMAN de la UPV/EHU. Precisamente, con la palabra vasca TIRABIRAK se quiere hacer referencia al doble papel que pueden tener las viñetas, que muchas veces tiran y tensan y otras, en cambio, se valen del humor para relajar, para atemperar. De ahí, también, el juego de palabras que titula el proyecto en castellano: Tiras que aflojan.