Liburu honetan biltzen dira, antologia gisa, Gregorio Mujika euskaltzaleak (1882-1931) argitara emandako hainbat testu, XX. mendearen hasieratik 1930. urtean, hurrengoan gazte zelarik eta 50 urte bete gabe hil arte. Gregorio Mujikak ez zuen adskripzio partidistarik, eta neutraltasun politiko horretatik abiatuta, hainbat gai ukitu zuen eta pentsaera oso artikulatu bat sortu zuen, betiere zentzu instituzional altuan eraikia. Bere pentsaeraren ardatza euskara zen, baina horretaz aparte, ekonomiaz, literaturaz eta, oro har, kulturaz etengabe aritu zen, euskaraz zein gaztelaniaz argitaratutako hainbat artikulu, erreportaje zein elkarrizketetan. Horietako batzuk, gure ustez inportanteenak, ekarri ditugu liburu honetara. Mujikak lagundu zuen Euskal Esnalea eta Eusko Ikaskuntza eratzen, Euskal Esnalea, Euskalerriaren Alde eta Juventud aldizkariak zuzendu eta Donostiako Argia astekaria abiatzen lagundu zuen, eta bertan idatzi ere bai. Gregorio Mujika belaunaldien arteko zubi-lana egiteko orduan oso pertsonaia garrantzitsua izan zen. Ez da gutxi, alajaina.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - -
En este libro se reúnen, a modo de antología, los textos más importantes del vasquista Gregorio Múgica (1882-1931), desde principios del siglo XX hasta el año 1930, pues al año siguiente, joven y sin llegar a cumplir los 50 años, falleció. Gregorio Múgica carecía de adscripción partidista, y a partir de esa neutralidad política trató muy diversos temas y construyó todo un pensamiento a partir de un alto sentido institucional. El eje de su pensamiento era la lengua vasca, pero además abordó temas tan diversos como la economía, la literatura y, en general, la cultura de forma incansable en diferentes artículos, reportajes o entrevistas publicadas en euskera y castellano. Varios de ellos, en nuestra opinión los más importantes, son los que hemos incorporado a este volumen. Múgica ayudó a crear asociaciones culturales como Euskal Esnalea o la Sociedad de Estudios Vascos, dirigió las revistas Euskal Esnalea, Euskalerriaren Alde y Juventud y ayudó a poner en marcha el semanario donostiarra Argia, y en todas escribió. Gregorio Múgica fue un puente entre generaciones, lo que, sin duda, no es poco.